Resûlullah’ın Hizmetkârı:
Enes b. Mâlik (r.a.)
Resûlullah’ın huzuruna çıktığında henüz on yaşındaydı. Okuma yazma bilen, zeki ve yetenekli bir çocuktu. Annesi Ümmü Süleym oğlunun, Medine’ye henüz hicret eden Hz. Peygamber’e hizmet etmesini ve onun terbiyesiyle yetişmesini çok arzuluyordu. “Ya Resûlallah! Enes hizmetçindir. Onun için Allah’a dua et.” diyerek oğlunu Nebî’nin hizmetine vermek istediğini bildirdi. Bütün samimiyetleriyle kendisine kucak açan bu şehrin insanlarından gelen her teklif Allah Resûlü’nün nezdinde değerliydi. Geri çevirmedi Ümmü Süleym’i. Oğlu Enes’i yanına almayı kabul etti ve küçük hizmetkârı için şöyle dua etti: “Allah’ım, (bu yavruya) bolca mal ve evlât nasip et. Verdiklerini de kendisi için bereketli eyle.” (Buhârî, Deavât, 47; Müslim, Fedâilü’s-sahâbe, 142)
Hz. Peygamber’i tanıdığı gün, küçük Enes’in hayatının en güzel on yılının başlangıcı oldu. İnsanların en güzeli, en cömerdi, en cesuru (Buhârî, Edeb, 39) ve ailesine karşı en şefkatlisi olan Allah’ın sevgili elçisinin (İbn Sa’d, Tabakât, I, 136) yanında bulunmak ve ona hizmet etmek ne büyük şerefti. Çocuk dostu Peygamber’in “yavrucuğum” diye hitap ettiği Enes’in (Ebû Dâvûd, Edeb, 65; Tirmizî, Edeb, 62) yerinde olmak isteyen kaç Medineli çocuk daha vardı kim bilir? Kendisine hizmet ettiği on sene boyunca Resûlullah Enes’e bir kez olsun “öf” bile dememiş, yaptığı herhangi bir işten dolayı onu, “Niçin böyle yaptın?”, “Şöyle yapsaydın ya!” diye azarlamamıştı. (Müslim, Fedâil, 51; Buhârî, Edeb, 39) Hatta bir defasında Hz. Peygamber kendisini bir işe göndereceğinde ona karşı koymak istemediği halde “Allah’a yemin olsun ki gitmem.” demiş fakat hatasını anlar anlamaz yola koyulmuştu. Derken yolda oynayan arkadaşlarına rastladı ve onlarla oyuna daldı. Arkadaşlarıyla gülüp eğlenirken zamanın nasıl geçtiğini anlamak imkânsızdı. Ansızın saçlarına dokunan elin sıcaklığıyla irkildi. Dönüp arkasına baktığında Allah Resûlü’nün gülümseyen çehresiyle karşılaştı. Utanmıştı Enes. Resûlullah ses tonunda hiçbir kızgınlık belirtisi olmadan “Enescik, sana emrettiğim yere git haydi!” dedi. O da, “Peki Yâ Resûlallah, hemen gidiyorum.” dedi. (Müslim, Fedâil, 54; Ebû Dâvûd, Edeb, 1)
Hz. Peygamber vefat ettiğinde yirmi yaşında bir delikanlı olan Enes, geçen on yıl süresince ondan çok şey öğrenmişti. Allah Resûlü’nün yanı başında geçen bu zaman dilimi ömrünün en güzel ve verimli çağını teşkil ediyordu. Zira Nebî’nin ahlâkı, günlük yaşantısı ve ibadet hayatıyla ilgili birçok ayrıntıya vâkıf olmuştu. Çok sevdiği Resûlullah’ın kendisine öğrettiklerini, bir baba şefkatiyle ettiği nasihatleri, onun yaşantısına ve ahlakına dair gözlemlediklerini başkalarıyla paylaşma isteği sayesinde Enes b. Mâlik en çok hadis rivayet eden üçüncü sahabi oldu.
Allah Resûlü’ne layık bir ümmet olabilmek, onunla dünyadaki birlikteliğini âhirette de sürdürebilmek Enes b. Mâlik’in en büyük arzusuydu. Müslüman olduktan sonra Hz. Peygamber’in “O halde sen sevdiğinle berabersin.” sözünden daha fazla hiçbir şeye sevinmemişti. Zira kıyametin ne zaman kopacağını sormak üzere kendisine gelen bir adama “Sen kıyamet için ne hazırladın?” buyuran Resûlullah sorusuna karşılık “Allah ve Resûlü’nün sevgisini” cevabını alınca “O halde sen sevdiğinle berabersin.” müjdesini vermişti. Enes b. Mâlik de Allah’ı ve Resûlü’nü, Hz. Ebû Bekir’i ve Hz. Ömer’i çok seviyordu. Onların amelleri gibi amel edemediyse de onlarla birlikte olmayı umuyordu. (Müslim, Birr, 163)
Hz. Peygamber’in duasıyla ömrü bereketlenen Enes b. Mâlik, onun vefatından sonra daha uzun yıllar yaşadı. Ancak Resûlullah’ın gelişiyle birlikte her yeri aydınlanan Medine, vefat ettiği gün karanlıklara gömülmüştü genç sahabi Enes’in nezdinde. (Tirmizî, Menâkıb, 1; İbn Mâce, Cenâiz, 65) Hz. Ömer’in halifeliği zamanında Basra’ya yerleşerek ömrünün büyük kısmını orada geçirdi. Basralı Müslümanlar aldığı peygamber terbiyesi ve ilmi nedeniyle takdir ettikleri ve varlığından mutluluk duydukları bu değerli sahabinin engin hadis kültüründen uzun yıllar faydalandılar. Hicrî 93 yılında 103 yaşında vefat eden “Hâdimü’n-Nebî/ Peygamber’in Hizmetkârı” Enes b. Mâlik, Basra’da vefat eden sahabilerin sonuncusu oldu.
Kaynak :
Sahabe Hatiralari (Diyanet Yayinlari)
Hale ŞAHİN
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
